اختلال احتکار یا ذخیره کردن اختلالی است که شخص تعداد زیادی اجناس را به دست می آورد و آنها را به شیوه ای آشفته ذخیره می کند، معمولاً منجر به مقادیر غیرقابل کنترل درهم ریختگی می شود. اقلام می توانند ارزش پولی کمی داشته باشند یا بدون ارزش باشند.
احتکار یک مشکل مهم در نظر گرفته می شود اگر:
میزان به هم ریختگی در زندگی روزمره اختلال ایجاد می کند – برای مثال، فرد نمی تواند از آشپزخانه یا حمام خود استفاده کند و نمی تواند به اتاق ها دسترسی داشته باشد.
به هم ریختگی باعث ناراحتی قابل توجهی می شود یا بر کیفیت زندگی فرد یا خانواده آنها تأثیر منفی می گذارد – به عنوان مثال، اگر کسی بخواهد این بهم ریختگی را پاک کند و رابطه آنها آسیب ببیند، ناراحت می شوند.
درمان اختلالات احتکار چالش برانگیز است زیرا بسیاری از افرادی که به طور مکرر احتکار می کنند آن را به عنوان یک مشکل نمی بینند یا آگاهی کمی از تأثیر آن بر زندگی خود یا زندگی دیگران ندارند.
برخی ممکن است متوجه شوند که مشکلی دارند، اما تمایلی به درخواست کمک ندارند زیرا به شدت احساس شرم، تحقیر یا گناه می کنند.
تشویق افرادی که احتکار می کنند برای کمک گرفتن بسیار مهم است، زیرا مشکلات آنها در دور انداختن اشیاء نه تنها می تواند باعث تنهایی و مشکلات سلامت روانی شود، بلکه سلامت جسمی و ایمنی را نیز به خطر می اندازد.
اگر حل نشود، مشکلی است که احتمالا هرگز از بین نخواهد رفت.
چرا ممکن است کسی احتکار کند
مشکلات سلامت روان مرتبط با احتکار عبارتند از:
- افسردگی حاد
- اختلالات روان پریشی، مانند اسکیزوفرنی
- اختلال وسواس فکری جبری (OCD)
در برخی موارد، احتکار به خودی خود یک وضعیت است و اغلب با خود بی توجهی همراه است. این افراد بیشتر احتمال دارد که:
- تنها زندگی کن
- مجرد بودن
- دوران کودکی محرومی را گذرانده‌اند، یا با کمبود اشیاء مادی یا ارتباط ضعیف با سایر اعضای خانواده خود
- سابقه خانوادگی احتکار دارند
- در خانه ای درهم و برهم بزرگ شدند و هرگز یاد نگرفتند که اقلام را اولویت بندی و مرتب کنند
بسیاری از افرادی که احتکار می کنند، به شدت اعتقادات مربوط به به دست آوردن و عدم تمایل دور انداختن چیزها را دارند، مانند: “من ممکن است روزی به این نیاز داشته باشم” یا “اگر این را بخرم، خوشحالم می کند”. ممکن است برای کنار آمدن با یک رویداد استرس زا مانند مرگ یک عزیز اقدام به جمع آوری اجناس کنند.
تلاش برای دور انداختن چیزها اغلب باعث ایجاد احساسات بسیار قوی می شود که ممکن است بسیار طاقت فرسا باشد، بنابراین شخصی که احتکار می کند اغلب تصمیم گیری در مورد آنچه را که می توان دور انداخته شود اجتناب می کند.
اغلب، بسیاری از چیزهایی که نگهداری می شوند ارزش پولی کمی دارند یا اصلاً ارزش پولی ندارند و ممکن است آن چیزی باشد که بیشتر مردم آن را زباله می دانند.
فرد ممکن است اقلام را به دلایلی که برای افراد دیگر واضح نیست، مانند دلایل احساسی، یا احساس زیبایی یا مفید بودن اشیاء، نگه دارد. اکثر افراد مبتلا به اختلال احتکار وابستگی عاطفی بسیار قوی به اشیا دارند.
تفاوت بین احتکار و جمع آوری چیست؟
بسیاری از افراد اقلامی مانند کتاب یا تمبر را جمع آوری می کنند و این مشکلی محسوب نمی شود. تفاوت بین “احتکار” و “مجموعه” در نحوه سازماندهی این اقلام است.
جمع آوری معمولاً سفارش داده می شود و اقلام به راحتی قابل دسترسی هستند. احتکار، انبار معمولاً بسیار نامنظم است، فضای زیادی را اشغال می کند و اقلام تا حد زیادی غیرقابل دسترس هستند.
به عنوان مثال، شخصی که نقدهای روزنامه را جمع آوری می کند، ممکن است نظرات مورد نظر خود را حذف کند و آنها را در یک کاتالوگ یا دفترچه دسته بندی کند. کسی که احتکار می کند ممکن است حجم بزرگی از روزنامه ها را نگه دارد که کل خانه اش را به هم ریخته می کند و به این معنی است که در واقع خواندن هر یک از نظراتی که می خواستند وجود نداشته باشد.
علائم اختلال احتکار
فردی که دارای اختلال احتکار است معمولاً ممکن است:
نگهداری یا جمع آوری اقلامی که ممکن است ارزش پولی کمی داشته باشند یا هیچ ارزش پولی نداشته باشند، مانند نامه های ناخواسته و کیسه های حامل، یا اقلامی که قصد استفاده مجدد یا تعمیر آنها را دارند.
دسته بندی یا سازماندهی موارد برایشان سخت است
در تصمیم گیری مشکل دارند
برای مدیریت کارهای روزمره مانند پخت و پز، نظافت و پرداخت قبوض تلاش می کنند
شدیداً به اقلام وابسته می شوند و اجازه نمی دهند کسی آنها را لمس یا قرض بگیرد
روابط ضعیفی با خانواده یا دوستان دارند
احتکار می تواند از سنین نوجوانی شروع شود و با افزایش سن بیشتر قابل توجه می شود. برای بسیاری، احتکار در سنین بالاتر مشکل ساز می شود، اما مشکل معمولاً تا این زمان به خوبی مشخص می شود
اقلامی که افراد ممکن است احتکار کنند
برخی از افراد مبتلا به اختلال احتکار طیفی از اقلام را احتکار می کنند، در حالی که برخی دیگر ممکن است فقط انواع خاصی از اشیاء را احتکار کنند.
اقلامی که اغلب احتکار می شوند عبارتند از:
روزنامه ها و مجلات
کتاب ها
لباس ها
اعلامیه ها و نامه ها، از جمله نامه های ناخواسته
صورت حساب ها و رسیدها
ظروف، از جمله کیسه های پلاستیکی و جعبه های مقوایی
لوازم خانگی
برخی از افراد نیز حیواناتی را احتکار می کنند که ممکن است نتوانند به درستی از آنها مراقبت کنند.
اخیراً، احتکار داده ها رایج تر شده است. شخص حجم عظیمی از داده ها و ایمیل های الکترونیکی را ذخیره می کند که به شدت تمایلی به حذف آنها ندارند.
چرا اختلالات احتکار مشکل ساز است
اختلال احتکار به دلایل مختلفی می تواند مشکل ساز باشد. زندگی فرد را تحت الشعاع قرار می دهد و رفت و آمد در خانه را برای آنها بسیار دشوار می کند. این اختلال می تواند عملکرد کاری، بهداشت شخصی و روابط آنها را تحت تأثیر قرار دهد.
شخصی که احتکار می کند معمولاً تمایلی ندارد یا نمی تواند بازدید کننده داشته باشد یا حتی به تاجران اجازه انجام تعمیرات اساسی را بدهد که می تواند باعث انزوا و تنهایی شود.
به هم ریختگی می تواند برای فرد و هر کسی که در خانه او زندگی می کند یا از آن بازدید می کند، خطری برای سلامتی ایجاد کند. به عنوان مثال، می تواند:
تمیز کردن را بسیار دشوار می کند، که منجر به شرایط غیربهداشتی و تشویق هجوم جوندگان یا حشرات می شود.
خطر آتش سوزی باشد و در صورت آتش سوزی راه های خروجی را مسدود کند
اگر در حجم بزرگ نگهداری شوند، بر روی افراد بیفتند یا بر روی آنها فرو بریزند
احتکار همچنین می تواند نشانه ای از یک بیماری زمینه ای مانند OCD، انواع دیگر اضطراب، افسردگی و زوال عقل باشد.
اگر مشکوک به اختلال ذخیره کردن یا احتکار کسی هستید چه کاری می توانید انجام دهید
اگر فکر می‌کنید یکی از اعضای خانواده یا فردی که می‌شناسید به اختلال احتکار مبتلا است، سعی کنید آنها را متقاعد کنید که برای ملاقات با پزشک عمومی همراه خود بیایند.
این ممکن است آسان نباشد، زیرا کسی که احتکار می کند ممکن است فکر نکند که به کمک نیاز دارد. سعی کنید در مورد این موضوع حساس باشید و بر نگرانی های خود برای سلامتی و رفاه آنها تاکید کنید.
به آنها اطمینان دهید که قرار نیست کسی به خانه آنها برود و همه چیز را بیرون بیندازد. شما فقط می خواهید با دکتر در مورد احتکار آنها صحبت کنید تا ببینید چه کاری می توان انجام داد و چه حمایتی برای توانمندسازی آنها برای شروع روند بی نظمی در دسترس است.
به طور کلی ایده خوبی نیست که فضای ذخیره سازی اضافی تهیه کنید یا با شورا یا بهداشت محیط تماس بگیرید تا زباله ها را پاک کنید. این مشکل را حل نمی کند و درهم ریختگی اغلب به سرعت دوباره ایجاد می شود.
نحوه درمان اختلال ذخیره کردن یا احتکار
درمان اختلال احتکار آسان نیست حتی زمانی که فرد آماده درخواست کمک باشد اما می توان بر آن غلبه کرد. درمان اصلی درمان شناختی رفتاری (CBT) است. درمانگر به فرد کمک می کند تا بفهمد چه چیزی دور انداختن اشیا را دشوار می کند و باعث به هم ریختگی می شود
این با وظایف عملی و برنامه ای برای کار ترکیب خواهد شد. این مهم است که فرد مسئولیت پاکسازی درهم و برهمی را از خانه خود بپذیرد. درمانگر از این امر حمایت و تشویق خواهد کرد.
داروهای ضد افسردگی به نام مهارکننده های انتخابی بازجذب سروتونین (SSRIs) نیز نشان می دهد به برخی از افراد مبتلا به اختلالات احتکار کمک می کند.
اگر فردی مایل به دریافت کمک باشد، ممکن است احساس راحتی بیشتری برای تماس با یک درمانگر داشته باشد.
درمان شناختی رفتاری اختلال ذخیره کردن یا احتکار (CBT)
CBT نوعی از گفتار درمانی است که با تغییر نحوه تفکر (شناختی) و عمل (رفتار) به شما کمک می کند تا مشکلات خود را مدیریت کنید.
این شما را تشویق می کند که در مورد اینکه چگونه در مورد خود، جهان و دیگران فکر می کنید و اینکه چگونه کاری که انجام می دهید بر افکار و احساسات شما تأثیر می گذارد صحبت کنید.
جلسات منظم CBT در یک دوره زمانی طولانی معمولاً ضروری است و تقریباً همیشه نیاز است که شامل برخی جلسات خانگی باشد که مستقیماً بر روی بی نظمی کار می کند. درمان نیاز به انگیزه، تعهد و صبر دارد، زیرا رسیدن به هدف درمان ممکن است ماه‌ها طول بکشد.
هدف بهبود تصمیم گیری و مهارت های سازمانی افراد، کمک به آنها برای غلبه بر میل به صرفه جویی و در نهایت پاک کردن درهم و برهمی، اتاق به اتاق است.
درمانگر چیزی را دور نمی اندازد اما به راهنمایی و تشویق فرد به انجام این کار کمک می کند. درمانگر همچنین می‌تواند به فرد کمک کند تا استراتژی‌های تصمیم‌گیری را توسعه دهد، در حالی که باورهای اساسی را که به مشکل احتکار کمک می‌کنند شناسایی و به چالش بکشد.
فرد به تدریج در دور انداختن اشیاء بهتر می شود و یاد می گیرد که هیچ چیز وحشتناکی در زمان انجام آن اتفاق نمی افتد و در سازماندهی وسایلی که اصرار دارند نگه دارند بهتر می شود.
در پایان درمان اختلال ذخیره کردن یا احتکار ، فرد ممکن است تمام درهم و برهمی های خود را پاک نکرده باشد، اما درک بهتری از مشکل خود به دست خواهد آورد. آنها برنامه ای خواهند داشت تا به آنها کمک کند تا به موفقیت های خود ادامه دهند و از لغزش به روش های قدیمی خود جلوگیری کنند.
